Cataclysmische veranderlijken zijn explosieve sterren. Deze sterren vertonen dus plotselinge uitbarstingen. Tot deze groep van sterren behoren o.a. volgende types:

Dwergnovae

Deze groep wordt gekenmerkt door behoorlijk wat variaties op een zelfde thema. Samengevat handelt het steeds om een zeer nauwe dubbelster waarin massa van een koele omvangrijke ster wordt overgedragen naar bijvoorbeeld een witte dwerg. De massa komt eerst in een baan rond de witte dwerg terecht en vormt een schijf, de zogenaamde accretieschijf. Van tijd tot tijd stroomt er doorheen de accretieschijf meer massa naar de witte dwerg. Hierbij komt heel wat energie vrij. Dit nemen we waar als een vrij plotse en spectaculaire helderheidtoename.

Novae

Ook hier hebben we te maken met nauwe dubbelsterren. Net als bij de dwergnovae wordt er massa overgedragen van een koele omvangrijke ster naar een hete witte dwerg. Wanneer er voldoende massa is verzameld op het oppervlak van de witte dwerg ontstaat er een fusiereactie waarbij de ster plotseling spectaculair verheldert. Na het bereiken van een maximum verzwakt de ster in een periode van enkele weken tot enkele maanden naar zijn oorspronkelijke helderheid.

Supernovae

Er bestaan 2 soorten supernovae die aangeduid worden als type I en type II. Een type II supernova ontstaat uit een zeer zware ster. Bij zeer zware sterren kan de kernfusie doorgaan totdat ijzer gevormd wordt in de kern. Omdat ijzer geen fusies meer kan aangaan die energie opleveren klapt de kern onder zijn eigen gewicht in. Hierbij komt zoveel energie vrij dat de helderheid van de supernova wedijvert met die van het ganse sterrenstelsel waarin hij verschijnt. De buitenste lagen van de ster worden in de ruimte geslingerd en vormen later een supernovarestant.
Een type I supernova ontstaat waarschijnlijk uit een nauwe dubbelster waarvan één van de componenten een witte dwerg is. Een witte dwerg is het eindproduct van een ster met een massa kleiner dan 8 zonsmassa's. Het zijn zeer kleine hete restanten bestaande uit koolstof en zuurstof. De grootste massa die dergelijke witte dwergen kunnen hebben is 1.4 zonsmassa's, de zogenaamde Chandrasekhar limiet. Wanneer een beetje extra massa wordt toegevoegd klapt de witte dwerg in elkaar en komen er enorme hoeveelheden energie vrij. Dit leidt tot een plotse en spectaculaire verheldering. De massa die de witte dwerg over de Chandrasekhar limiet duwt is afkomstig van een begeleider.

Symbiotische veranderlijken

Deze sterren worden ook wel eens Z Andromedae sterren genoemd. Het is een vrij heterogene groep van nauwe dubbelsterren die bestaan uit een hete en een oudere ster. Dit systeem is omhuld door een enveloppe van gas, dat door de straling van de hete ster zelf begint te stralen. Deze gecombineerde helderheid toont complexe onregelmatige variaties.