Start
Home
VVS WVS
De Werkgroep
WVS Mailinglist
WVS Meetings
CVAP
Waarnemers Totalen
HADS project
Downloads
Veranderlijke Sterren
Inleiding
Cataclysmische Veranderlijken
Eclips Veranderlijken
Eruptieve Veranderlijken
Pulserende Veranderlijken
Waarnemen
Hoe?
Programma
Rapporteren
Observaties
Lichtcurve generator
Online DB
Publicaties
CV circulaires
Handboek
Variable Stars, Visual Light Curves
Links
Organisaties
Info
 
Quick Links

VVS homepage

WVS Lichtcurve generator

Online WVS DB

AAVSO Charts


Quick Links

VVS homepage

WVS Lichtcurve generator

Online WVS DB

AAVSO Charts

  English version

Welkom!

Welkom op de homepage van de VVS Werkgroep Veranderlijke Sterren (VVS WVS).

De Werkgroep Veranderlijke Sterren is één van de werkgroepen van de Vereniging Voor Sterrenkunde (VVS) en groepeert de VVS leden die geïnteresseerd zijn in het waarnemen en de studie van objecten die veranderen in helderheid, waaronder voornamelijk veranderlijke sterren maar ook o.a. actieve galactische nucleï en GRB's.

Op deze webpagina's vind je allerlei informatie over de werkgroep, de objecten die we waarnemen, waarnemingstechnieken, hoe waarnemingen te rapporteren, een online DB met waarnemingen, een online lichtcurve generator, enz.

BW Scl in uitbarsting! 21/10/2011


De cataclysmische variabele BW Scl is in uitbarsting. Deze uitbarsting werd door M. Linnolt op 21 oktober ontdekt en had een visuele magnitude van 9.6. Even later kon A. Plummer de uitbarsting bevestigen: m(vis)= 9.4. Er zijn verschillende clasifiacties voor dit object in de wetenschappelijke literatuur maar het is wellicht een WZ Sge-type. De ster is meestal magnitude 16.5 en er zijn geen eerdere uitbarstingen gekend.


Opname Eddy Muyllaert. Ongefilterde opname met de BRT. V=9.28

Opname in V Josch Hambsch. De superhumps zijn duidelijk zichtbaar.

Update Supernova in M101 15/10/2011


De supernova in M101 is begonnen met verzwakken maar is nog steeds zichtbaar door een middelgrote telescoop. De laatste geschatte helderheid bedraagt magnitude 12.


Waarnemers:
Billiaert Bruno
Vandenbruaene Hendrik
Hautecler Hubert
Van Loo Frans Questier Filip

Supernova in M101 bereikt magnitude 10!05/09/2011


Opname van 2 september 2011; JD= 2455807,33758; CCD Magnitude= 10,614 (V-filter). De opname is een combinatie (stack) van 6 opnames van 1 minuut met V-filter en verwerkt met de nodige correcties (flats, darks, etc).


Opname Jeroen Van Wassenhove

Supernova in M101!.update 05/09/2011


In ATel#3581 melden P. Nugent et al. dat een mogelijke Type-Ia supernova werd ontdekt in M101. De ontdekking werd gedaan door de Palomar Transient Factory. Tijdens de ontdekking is de SN magnitude 17.2 maar de verwachting is dat deze SN nog zal verhelderen met verschillende magnitudes. De posities van de SN is RA = 14:03:05.81 Dec = +54:16:25.4 (J2000). Volgens de eerste spectra (FRODOSPEC on the Liverpool Telescope ) is de SN in een vroege fase.

Waarnemingen door werkgroepleden.

25 aug 22.16 UT M: 13.81CCD (Bradford Robotic telescope)(MUY)
26 aug 21.35 UT M: 13.03CCD (Bradford Robotic telescope)(MUY)
27 aug 21.31 UT M: 12.45CCD (Bradford Robotic telescope)(MUY)
27 aug 21.50 UT M: 12.3 Visueel (LOO)
28 aug 00.40 UT M: 12.8 Visueel (STN)
29 aug 20.30 UT M: 11.9 Visueel (LOO)
30 aug 20.05 UT M: 11.4 Visueel (STN)
30 aug 20.15 UT M: 11.5 Visueel (VBH)
30 aug 20.45 UT M: 11.3 Visueel (LOO)
31 aug 21.42 UT M: 11.0 Visueel (LOO)
01 sep 20.05 UT M: 10.5 Visueel (VBH)
01 sep 20.21 UT M: 10.4 Visueel (HHU)
01 sep 20.45 UT M: 10.7 Visueel (JDW)
01 sep 21.26 UT M: 10.8 Visueel (LOO)
02 sep 20.00 UT M: 10.4 Visueel (LOO)
02 sep 20.06 UT M: 10.614CCD, V-filter(WAS)
03 sep 19.38 UT M: 10.3 Visueel (HHU)
04 sep 19.55 UT M: 9.7 Visueel (LOO)
08 sep 19.55 UT M: 9.8 Visueel (VBH)
10 sep 19.20 UT M: 10.0 Visueel (HHU)
11 sep 20.42 UT M: 10.0 Visueel (BIL)
12 sep 19.20 UT M: 9.9 Visueel (VBH)
12 sep 20.20 UT M: 10.1 visueel (HHU)
13 sep 19.30 UT M: 10.1 Visueel (HHU)
13 sep 20.24 UT M: 10.0 Visueel (BIL)
14 sep 19.30 UT M: 10.1 Visueel (VBH)
15 sep 19.35 UT M: 10.2 Visueel (HHU)
18 sep 21.37 UT m: 10.1 Visueel (QFI)
19 sep 18.59 UT M: 10.200CCD, V-filter(WAS)
19 sep 19.31 UT M: 10.3 Visueel (BIL)
19 sep 20.22 UT M: 10.3 visueel (LOO)
23 sep 19.06 UT M: 10.4 Visueel (BIL)

Frans Van Loo (LOO)
Eddy Muylaert (MUY)
Hubert Hautecler (HHU)
Jef De Wit (JDW)
Bruno Billiaert (BIL)
Hendrik Vandenbruaene (VBH)
David Vansteelant (STN)
Filip Questier (QFI)
Van Wassenhove Jeroen (WAS)

Meer nieuws kan men vinden in deze Alert Notice van de AAVSO.


Opname Eddy Muylaert (Bradford Robotic Telescope)

SV Ari in uitbarsting!.04/08/2011


Op 2 augustus 2011 meldt Rob Stubings, een variabilist uit Australië, dat de ster SV Ari (Nova Ari 1905) in uitbarsting is. Niets bijzonders ware het niet dat deze ster voor het eerst werd gezien in 1905 in uitbarsting en daarna nooit meer. SV Ari werd door Rob magnitude 15 geschat. Deze ster stond al jaren op het Reccurent Objects Programme van de BAAVSS. Op dit programma staan sterren die uitbarstingen vertonen met een periode die groter zijn dan een jaar. Sommigen zijn na de eerste uitbarsting nooit meer waargenomen.

SV Ari werd in november 1905 ontdekt door M&G Wolf op de Heidelberg platen en had magnitude 12. K. Himpel & Jansch rapporteren laten in 1943 een waarschijnlijke uitbarsting maar deze kon niet bevestigd worden (info Gary Poyner-BAAVSS). Sindsdien werd SV Ari niet meer visueel waargenomen.

In rust is SV Ari rond magnitude 22. Tijdens deze uitbarsting haalde SV Ari magnitude 15. Ondertussen werd er wereldwijd begonnen met het maken van tijdreeksen om de klasse van deze ster te bepalen. Ook onze werkgroep is begonnen met het maken van opnames die spijtig genoeg niet weg gelegd zijn voor iedereen door het zwakke karakter van de ster.


Opname David Boyd (BAAVSS)

Opname Josch Hambsch: tijdreeks met superhumps van 0.3 magnitude

Supernova ontdekt in M51.09/06/2011


Op 3 juni 2011 ontdekt A. Riou een supernova in M51. Deze SN werd snel door andere bronnen bevestigd o.a door de Palomar Transient factory (Silverman et al., ATEL 3398).

De locatie is 13:30:05.08 +47:10:11:2 (J2000). De geschatte magnitude was 13.5 maar deze helderheid bleek te optimistisch. Volgens de meting van Jeroen Van Wassenhove (VVS-WVS) is de supernova tijdens de opname V-magnitude 14.66. Ondertussen zijn vele beelden bekend van deze supernova omdat M51 een veel gefotografeerd object is. Hieronder staan 2 opnames van werkgroepleden. De gemeten helderheden zijn doorgestuurd naar de AAVSO.




Opname Jeroen Van Wassenhove

Opname Antoine Baillien

Werkgroepvergadering 28 mei 2011


Op 28 mei 2011 heeft de VVS werkgroep Veranderlijke Sterren haar jaarlijkse werkgroepvergadering. Deze gaat door op volksterrenwacht Mira ( Abdijstraat 22, 1850 Grimbergen) in de grote zaal. Er zijn verschillende voordrachten voorzien door leden van de werkgroep.
De hoofdspreker is Prof. Conny Aerts. Prof. Conny Aerts is verbonden aan de Katholieke Universiteit Leuven en de Radboud Universiteit Nijmegen en is gespecialiseerd in de opbouw en de evolutie van sterren en in het domein van de asteroseismologie.

Programma:

13.00: welkomswoord door de werkgroepleider.
13.15: Josch Hambsch - Recente waarnemingen van veranderlijke sterren, namelijk RR Lyrae's en cv's.
13.45: Emmanuel Thienpont - Hoge resolutie spectroscopie met LHIRES III & ProAm projecten.
14.45: Patrick Wils - Flare stars.
15.15: Pauze
16.00: Prof. Conny Aerts - De impact van de ruimtemissies CoRoT en Kepler op het onderzoek naar variabele sterren.
17.30: Einde

IBVS 597702/04/2011


Een derde lijst met maxima van 60 High-Amplitude Delta Scuti Stars (HADS) werd aanvaard voor publicatie in IBVS.

Deze kan men hier vinden: IBVS 5977

20 miljoenste AAVSO waarneming komt van een WVS-lid!23/02/2011


Het zal er al een tijdje aan te komen dat in AAVSO databank de 20 miljoenste waarneming ging gelogd worden. Er werd zelf een heuse wedstrijd georganiseerd. Enkele dagen geleden werd dan de 20 miljoenste waarneming gelogd en dit gebeurde door niemand minder dan Josch Hambsch, een lid van onze werkgroep!

Het volledige verhaal kan men hier lezen.

Proficiat aan Josch en ook alle andere waarnemers zonder wie die 20 miljoen waarnemingen niet zouden gebeurd zijn.


Z UMi terug naar minimum?20/02/2011


De RCB ster Z UMi is volgens de laatste waarnemingen weer aan het verzwakken. Een eerste bericht hierover verscheen op 14 februari op de BAAVSS-alert list. Op 17 februari kon Hubert Hautecler deze trend bevestigen met een visuele schatting. Z UMi was toen magnitude 12.0. Bij een vorige verzwakking haalde Z UMi bijna magnitude 19.

Een ster om in het oog te houden!

Heldere uitbarsting van SDSS J133941.11+484727.5.15/02/2011


Op 7 februari ontdekt Jeremy Shears (Bunbury, UK) de ster SDSS J133941.11+484727.5 in uitbarsting. Shears rapporteert de ster rond magnitude 10.4. Dit is 7 magnitudes helderder dan normaal. Dit wijst op de super uitbarsting van een vermoedelijke SU UMa ster of een WZ Sge ster. Iets later kan Gary Poyner (Birmingham, UK) de uitbarsting bevestigen.

Op 8 februari kunnen verschillende werkgroepleden (Frans Van Loo, Eddy Muylaert, Hubert Hautecler) de ster visueel waarnemen. Hun waarnemingen bevestigen de heldere uitbarsting. Josch Hambsch maakt enkele dagen later een tijdreeks (CCD) waarop de superhumps van 0.2 magnitudes duidelijk zijn.



Werkgroepvergadering Veranderlijke Sterren 28 mei 2011


De jaarlijkse werkgroepvergadering van de werkgroep Veranderlijke Sterren zal doorgaan op zaterdag 28 mei 2011.
Locatie: Mira Grimbergen
Start: 10.00 uur.
Stop: 17.30 uur.
De hoofdspreker is professor Conny Aerts van KU Leuven.. Zij is verbonden aan de satellietmissies Gaia, Kepler en CoRoT. Meer kan men hier vinden: Website Conny Aerts.
Het volledige programma voor die dag zal later bekend gemaakt worden.
Contactpersoon: Hubert.hautecler@telenet.be

Europese Veranderlijke Sterren Bijeenkomst Universiteitsmuseum Groningen, Nederland 22-24 oktober 2010


Meer info: WVS Nederland.

Uitbarsting van CI Cyg 29/08/2010/


Vansteenlant David is het eerste werkgroeplid die de verheldering kan bevestigen. Alle waarnemingen visueel en fotometrisch zijn welkom.

Meer info over CI Cyg kan men vinden in ATel #2732.

Uitbarsting van CI Cyg 25/08/2010/


De symbiotische ster CI Cyg ondergaat zijn tweede uitbarsting sinds zijn verhelderingsfase die begonnen is in 2008 (Munari et al. 2008, CBET 1487). Deze verheldering is de eerste sinds 30 jaar. Het lijkt erop dat CI Cyg een zelfde reeks uitbarstingen ondergaat zoals CI Cyg onderging in 1970-78. Alle waarnemingen visueel en fotometrisch zijn welkom.

Alert Special notice 125 van de AAVSO kan men hier vinden.

Epsilon Aurigae Update 21/08/2010/


Ondertussen is Epsilon Aurigae weer aan de ochtendhemel verschenen en beginnen de visuele en fotometrische waarnemingen binnen te komen. Het staat ondertussen wel vast dat de verwachte centrale verheldering reëel is. Een fotometrische lichtcurve kan men hier hier vinden. Op deze curve is de verheldering het duidelijkst.

Epsilon Aurigae Update 26/05/2010


De voorspelde centrale verheldering tijdens de mid-eclips is begonnen.

De laatste fotometrische waarnemingen laten duidelijk zien dat Epsilon Aurigae is begonnen aan zijn verheldering tijdens mid-eclips. Epsilon Aurigae is van magnitude 3.8 naar 3.65 verhelderd. Het bewijs dat deze verheldering bestaat is geleverd. De bijgevoegde visuele lichtcurve die door de WVS-leden is samengesteld laat deze verheldering niet zien (geen waarnemingen hiervan) maar de OOE (Out Of Eclips variations) zijn wel duidelijk zichtbaar.

Het is nu afwachten tot wanneer Epsilon Aurigae terug zichtbaar zal zijn aan de ochtendhemel eind juli. Hoe deze verheldering zich zal gedragen kunnen we alleen maar weten door dan terug beginnen waarnemen.

Waarnemers: Vandenbruaene Hendrik - Hautecler Hubert (visueel + fotometrie)- Van Loo Frans - Questier Filp - Van Sebroeck Hans - Vansteelant David - Van Wassenhove Jeroen - Wils Patrick.



European Variable Star Meeting. Update 17/05/2010


De Nederlandse werkgroep Veranderlijke Sterren bestaat dit jaar 50 jaar. Dit zullen zij uitgebreid vieren door een Europese Veranderlijke Sterren bijeenkomst te organiseren. Deze gaat door op 22-23 en 24 oktober 2010 te Groningen. Alle info kan men hier vinden: European Variable Star Meeting.

GK Per op weg naar helderste uitbarsting sinds 1901?Update 22/04/2010


GK Per (nova 1901) is blijkbaar begonnen aan zijn helderste uitbarsting sinds zijn ontdekking in 1901. De laatste waarnemingen zijn rond magnitude 9.6. GK Per ondergaat uitbarstingen met een tussenpoos van 1100-1300 dagen. Deze halen gemiddeld magnitude 10.1. De laatste twee uitbarstingen kwamen echter sneller dan verwacht (940 en 810 dagen) en haalden met moeite magnitude 11. Deze laatste uitbarsting komt 1180 dagen na de laatste uitbarsting. De grote verrassing is dat GK Per ondertussen helderder dan magnitude 10 is geworden. Hoelang deze uitbarsting zal duren en hoe helder GK Per zal worden valt af te wachten. Blijven waarnemen dus!!!

Waarnemers: Baillien Antoine - Hautecler Hubert - Van Loo Frans


Fotometrische waarnemingen van de eclips van Epsilon Aurigae.Update 09/04/2010



De out of Eclips (OOE) lichtschommelingen van enkele honderdsten magnitude zijn goed zichtbaar.
Canon 400D - 80mm lens. Instellingen: 4-6 seconden, f5.6.
Waarnemer: Hautecler Hubert


Visuele waarnemingen van de uitbarsting van GK PerUpdate 09/04/2010


Waarnemers: Baillien Antoine - Hautecler Hubert - Van Loo Frans


Visuele waarnemingen eclips Epsilon Aurigae 2009-2011Update 09/04/2010


140 visuele waarnemingen van de eclips van Epsilon Aurigae. De Out Of Eclips (OOE) lichtschommelingen zijn visueel ook merkbaar.

Waarnemers: Vandenbruaene Hendrik - Questier Filip - Van Wassenhove Jeroen - Hautecler Hubert - Van Sebroeck Hans - Wils Patrick - Van Loo Frans - Vansteelant David


Spectrum eclips Epsilon Aurigae 2009-2011Update 15/03/2010

Op 14 december 2009 en 4 maart 2010 werd het spectrum opgenomen van Epsilon Aurigae tijdens de eclips. De ster verduisterde van m3.6 tot m3.8. De ster is heden volledig verduisterd door de koele begeleider. De H alfa absorptielijn is duidelijk toegenomen, dit is af te leiden aan de Equivalent Width berekening op deze lijn. Ook opvallend bij deze opnames is de toename van de H alfa emissie aan de blauwe zijde (wing) van de H alfa lijn. Dit is niet noodzakelijk te wijten aan de eclips, want de beiderzijdse H alfa emissie pieken aan de blauwe en rode zijde van de lijn kennen ook een fluctuerend verloop buiten de eclipsfase.

Nu wachten op de mid-eclips opheldering: hoe zullen die emissiepieken evolueren ? Hoe zullen de H alfa en Na absorptielijnen zich gedragen ? Het wordt spannend.

Spectrum genomen door Dominique Hoste.



GK Per in uitbarsting!Update 14/03/2010

Volgens Special Notice #198 van de AAVSO is de oude nova GK Per (1901) beginnen te verhelderen. Dit kan het begin zijn van een uitbarsting. Waarnemingen van 6 maart 2010 laten een verheldering zien van magnitude 13.1 naar 12.3-12.4.

Deze mogelijk uitbarsting verschijnt 1180 dagen na de vorige. Het kan een typische uitbarsting worden maar GK Per kan ook onverwacht gedrag vertonen.

Visuele en CCD waarnemers worden gevraagd om GK Per goed te volgen.

Dr. Phil Evans, University of Leicester, Engeland, zal GK Per 3 keer per dag observeren met de SWIFT satelliet als ToO (Target of Opportunity). Waarnemingen van GK Per kunnen via de lichtcurvegenerator van de werkgroep opgevraagd worden.

Waarneem actie Epsilon Auriga.Update 07/01/2010

Het tweede contact van de bedekkingsvariabele Epsilon Auriga is voorspeld voor midden januari. De visuele waarnemingen laten zien dat Epsilon Auriga toch al rond eind december een plateau bereikt heeft. Mogelijk is het tweede contact al vroeger begonnen? De fotometrische metingen (niet in deze lichtcurve) laten dezelfde trend zien. Als Epsilon Auriga zijn tweede contact al heeft bereikt zal dat blijken uit de voortgezette waarnemingen.


In bijlage een lichtcurve van Epsilon Auriga.

KT Eri : een nieuwe nova in Eridanus 28/12/2009

Central Bureau Electronic Telegram No. 2050 (Daniel W. E. Green, Ed) kondigt de ontdekking aan van een nieuwe nova in Eridanus op 25 nov. 2009. Deze werd gerapporteerd door Hitoshi Yamaoka, Kyushu University, by K. Itagaki, Yamagata, Japan. De nova haalde op de opnames magnitude 8.1. Later genomen spectra wijst erop dat het hier gaat over een klassieke He/N nova , twee weken na maximum. Het sterrenbeeld Eridanus is goed geplaatst om deze nova enkele maanden te kunnen volgen. Het GCVS team heeft deze nova de naam KT Eri gegeven. Toen KT Eri voor eerst werd waargenomen door de werkgroep behaalde ze magnitude 8.7. Latere waarnemingen laten een verzwakking zien.


In bijlage een lichtcurve van KT Eri waargenomen door Patrick Wils.

Waarneemcampagne Epsilon Aurigae in het kader van IYA 2009 update 21/10/2009

Volgens de voorspellingen zou het eerste contact plaats vinden rond 6 augustus 2009. Het is echter pas rond 19 augustus dat de eerste tekenen van een verzwakking zichtbaar werden. De oorzaak van de vertraging kan verschillende oorzaken hebben. Volgens één theorie kan de hoofdster aan het krimpen zijn (Saito & Kitamura 1986, Ap&SS 122, 387).
Ondertussen is Epsilon Auriga al meer dan een halve magnitude zwakker dan voor de eclips. 21 december 2009 is de voorspelde datum van totaliteit. Of dit ook zal gebeuren met vertraging valt nog af te wachten.

In bijlage een lichtcurve van Eps Aur begonnen juist voor de eclips.

AX Per eclips is begonnen upd 21 aug 2009

Volgens de efemeriden door Skopal (IBVS 3603) zou de volgende eclips van AX Per midden juli plaats vinden. Gedurende deze eclips, die 85 dagen zal duren, zal de ster verzwakken tot magnitude 12.5 -13. Dat deze eclips begonnen is kan men duidelijk aantonen aan de hand van de waarnemingen van de werkgroep. Hoe zwak dat de eclips zal worden kan men alleen weten door ze waar te nemen temeer voor de eclips AX Per op was naar een uitbarsting. (zie tekst op deze site AX Per 13 april 2009)
Bijgevoegde lichtcurve geeft de verheldering voor de eclips duidelijk weer. (Lichtcurve is een periode van 1000 dagen).

Jaarlijkse werkgroepvergadering Veranderlijke Sterren upd 15 apr 2009

De jaarlijkse werkgroepvergadering van de werkgroep Veranderlijk Sterren gaat dit jaar door op 13 juni 2009. De locatie is volksterrenwacht Mira te Grimbergen. Het beginuur is voorzien om 10.30 uur en het einde omstreeks 17.00 uur. Onder de middag is een pauze voorzien. Eigen lunch dient meegebracht te worden. Men kan ook eten en drinken in het naast gelegen Fenikshof. Dit jaar bestaat de werkgroep Veranderlijke Sterren 40 jaar en daar zal deze vergadering dan ook aandacht aan besteed worden.

Voorlopige programma:
10.30: Ontvangst deelnemers
10.55: Welkomstwoord door de werkgroepleider
11.00: "40 jaar veranderlijke sterren" door Frans Van Loo
11.45: "Analyse van de waarnemingen aan SY Herculis" door Erwin Van Ballegoij
12.15: "Update R CrB" door Hubert Hautecler
12.30: Lunchpauze
14.00: "De Melkweg in veranderlijke sterren" door Patrick Wils
14.30: "Veranderlijke sterren waarnemen met digitale camera" door Geert Hoogeveen
15.00: "In de drie fonteinen" door Paul Van Cauteren
15.30: Pauze met aandacht voor de jarige!
16.15: "50 jaar WVS - 50 jaar visueel waarnemen" door Georg Comello
17.00: Einde van de vergadering

AX Per op weg naar uitbarsting? upd 13 apr 2009

De symbiotische ster AX Per lijkt op weg naar een uitbarsting. U. Munari et al (CBET#1757,D.W.E Green, editor)geeft aan dat de ster helderder is geworden tussen 28 februari 2009 en 1 april 2009. AX per is in haar minimum rond magnitude 12. De laatste maanden is AX per helderder dan magnitude 11 geworden. Ook de kleur van de ster is blauwer dan normaal : B=12.56 tot B=11.55 en B-V = +1.08 tot +0.82. Dit is de helderste staat dat AX Per bereikt sinds de uitbarsting van 1988-1992. Spectroscopie geeft ook heldere ionisatielijnen weer. Dit kan een voorbode zijn van een uitbarsting gelijkaardig aan die van 1988-1992. AX Per zal visueel, spectroscopisch en met gefilterde fotometrie waargenomen worden.
AX Per is momenteel wel aan het verdwijnen in de schemering maar in juni is AX Per terug aan de ochtendhemel. De vraag of AX Per in uitbarsting is of zal gaan kan dan alleen beantwoord worden door ze waar te nemen! Volgens de efemeriden door Skopal (IBVS 3603) zal de volgende eclips van AX Per midden juli plaats vinden. Gedurende deze eclips, die 85 dagen zal duren, zal de ster verzwakken tot magnitude 12.5 -13. De amplitude van de eclips zal natuurlijk afhangen van de helderheid van AX Per vooral nu dat AX Per klaarblijkelijk in uitbarsting gaat. Met dank aan eric Broens voor deze extra info over AX Per.
Omdat niemand kan weten hoe helder de uitbarsting zal worden en hoe diep de eclips zal AX per van nabij gevolgd worden. Wie meer wil weten of hoe AX Per waar te nemen kan een mailtje sturen naar de werkgroepleider.
Onderstaande lichtcurve geeft de activiteit van AX Per gedurende de laatste drie jaar weer zoals waargenomen door de VVS werkgroep. De verheldering is duidelijk te zien op het einde van de curve.

Waarneemcampagne Epsilon Aurigae in het kader van IYA 2009 update 13/03/2009

Epsilon Aurigae is een heldere ster in het sterrenbeeld Auriga (de Voerman) die om de 27 jaar een eclips ondergaat. Deze heldere ster is zonder telescoop zichtbaar en kan door dus door iedereen waargenomen worden. Midden 2009 is het weer zover. Dan zal Eps Aur verzwakken van magnitude 3 naar 3.8. De eclips zal ongeveer 2 jaar duren. Dit wil zeggen dat het verduisterende gedeelte zeer groot moet zijn. Tijdens deze verduistering zal er een kleine verheldering tijdens de mid-eclips optreden. De reden hiervoor moet gezocht worden in het feit dat er een soort van holte moet zijn in dit verduisterend lichaam. Hoogstwaarschijnlijk gaat het hier over een gigantische stofschijf die rond Eps Aur draait in 27 jaar. Omdat de astronomen er nog steeds niet uit zijn hoe dit systeem is opgebouwd zijn waarnemingen nu meer dan welkom. De laatste waarnemingen van een eclips waren die van 1982 - 1984. Ondertussen zijn de waarneemtechnieken veel verbeterd en hebben veel amateurs ook professioneel materiaal en technieken ter beschikking. Ook de spectroscopie heeft zijn intrede gedaan in de amateurwereld en zal zijn nut bewijzen tijdens deze waarneemcampagne. Alle eclipsen sinds 1928 zijn visueel waargenomen. De campagne in de werkgroep zal zich richten op zowel het visuele, fotometrische als spectroscopische gebied. Hopelijk zal deze pro-am samenwerking meer licht kunnen doen schijnen op deze geheimzinnige ster. De waarnemingen mogen nu al starten omdat we moeten weten wat Eps Aur doet buiten de eclips en men achteraf kan vergelijken met de eclipsdata. Wil je graag meewerken aan deze waarneemcampagne geef dan een seintje op : Hubert.Hautecler@telenet.be
Meer info kan men ook vinden op de site van de AAVSO: http://www.aavso.org/vstar/vsots/eps_aur.shtml en Epsilon Aurigae Campaign 2009


Waarnemingsprogramma van High Amplitude Delta Scuti sterren update 13/03/2009

In 2008 werd in de werkgroep een project opgestart voor het waarnemen van HADS ("High Amplitude Delta Scuti" sterren). Delta Scuti sterren zijn pulserende sterren van spectraalklassen A tot F met periodes tussen 1 en 6 uur. De amplitudes zijn meestal klein, enkele hondersten tot, in het geval van de HADS, enkele tienden van een magnitude. Deze informatie is belangrijk om de evolutie van Delta Scuti sterren te onderzoeken, gezien er theorieën zijn die voorspellen dat de periode van deze sterren toeneemt. Echter zijn ook afnemende periodes mogelijk, en deze worden ook daadwerkelijk waargenomen. Dikwijls vertonen deze sterren, naast radiale pulsaties waarbij de ster krimpt en uitzet maar wel haar sferische vorm behoudt, ook niet-radiale pulsaties, die als golven over het oppervlak lopen. Deze niet-radiale pulsaties laten toe om aan asteroseismologie te doen en de inwendige structuur van de sterren te onderzoeken. De bedoeling van het project is om eventuele niet-radiale pulsaties in een aantal HADS te detecteren en ook om mogelijke periodeveranderingen te ontdekken. Deze laatsten kunnen het gevolg zijn van intrinsieke veranderingen in de ster (bv. doordat de kernfusie in de ster de samenstelling verandert), maar ook extrinsieke veranderingen zoals lichttijd-effecten veroorzaakt door een eventuele begeleider. De eerste resultaten van deze waarneemcampagne zijn te vinden in IBVS 5878 http://www.konkoly.hu/cgi-bin/IBVS?5878

EE Cep waarneemcampagne update 21/01/2009

De eclips van EE Cep is ondertussen voorbij. Alhoewel de eclips niet zo diep was als verwacht is de verzwakking goed merkbaar in onze waarnemingen. Deze eclips is minst diepe ooit waargenomen. Tegen de verwachtingen in is zelfs een verheldering zichtbaar in de visuele waarnemingen. Deze situeert zich tussen 29 dec 2008 en 08 jan 2009 (JD 830-840) meer info is nog steeds te vinden op : http://www.astri.uni.torun.pl/~cgalan/EECep/
De lichtcurve hieronder bestaat uit de waarnemingen van leden van de werkgroep. De waarnemingen van twee buitenlandse waarnemers werden mee opgenomen.

EE Cep waarneemcampagne 2008/2009

EE Cep, een bedekkingvariabele met een periode van 5.5 jaar, heeft een minimum rond 12 januari 2009. Daarom starten we in de werkgroep een waarneemactie op om deze bedekkingsveranderlijke te volgen. Het gaat hier om een blauwe en rode ster, maar de duur van een eclips varieert tussen 30 en 60 dagen, mogelijk door veranderingen in een schijf rond de primaire ster. De diepte van de eclipsen variëren ook met iedere eclips. Deze site werd speciaal ontworpen om de waarneemactie rond EE Cep te coördineren: www.astri.uni.torun.pl/~cgalan/EECep/.Op deze site kan men alle informatie vinden in verband EE Cep. De oproep voor de campagne kan je hier vinden: www.konkoly.hu/cgi-bin/IBVS?5866 Onze waarnemingen worden ook naar Cezary Galan (Centrum Astronomii Uniwersytetu Mikolaja Kopernika w Toruniu, Poland), verzonden en gepubliceerd op de website.
Wie wil meedoen aan deze waarneemactie kan contact opnemen met de werkgroepleider op: Hubert.Hautecler@telenet.be

Werkgroepbijeenkomst Exoplaneten

De volgende werkgroepvergadering Exoplaneten zal doorgaan op zaterdag 14 februari in het Vormingscentrum te Wuustwezel-Gooreind, adres: Gasthuisstraat 7 2990 Wuustwezel. De personen die de inhoud van de (vorige) voordracht op Mira wensen te ontvangen kunnen een mail sturen naar dirk_flies@hotmail.com.

GK Per in uitbarsting? (update 12-10-2008)

De onverwachte uitbarsting van GK Per is niet tot de verhoopte helderheid gekomen. Omdat deze uitbarsting vroeger kwam dan verwacht was het volgens sommige bronnen zelfs mogelijk dat de uitbarsting niet tot zijn maximale helderheid zou reiken. De maximale helderheid die waargenomen werd in de werkgroep is 12.1. De maximale helderheid in de AAVSO DB is 11.9. Zwakker dus dan de magnitude 10 die vorige uitbarstingen haalden. Ondertussen is GK Per terug naar zijn minimum helderheid verzwakt dat iets zwakker is dan magnitude 13.
Het is altijd mogelijk dat GK Per nog enkele opflakkeringen kan vertonen dus blijven waarnemen is de boodschap!

GK Per in uitbarsting?

GK per (Nova Per 1901) ondergaat sinds 10 september 2008 weer een uitbarsting. Het is geleden van 5 december 2006 dat GK Per een uitbarsting vertoonde. Deze oude nova vertoond gemiddeld om de drie jaar een uitbarsting. Maar met de laatste twee uitbarstingen is deze tendens doorbroken. Er zit zelfs minder dan twee jaar tussen de huidige en vorige uitbarsting. Het is zelfs mogelijk dat de maximum helderheid van ongeveer magnitude 10 niet zal gehaald worden. Maar in variabelen is alles mogelijk. Waarnemen is dus de boodschap!
Kaarten voor het waarnemen van GK Per kan men aanmaken met de VSP van de AAVSO : http://www.aavso.org/observing/charts/vsp/
Info over het waarnemen en rapporteren kan men vinden in de linkerkolom op de website.
Alle GK Per waarnemingen (sinds 1979) zijn beschikbaar via onze online DB.

Opnieuw een nova in Cygnus: V2491 Cyg! (updated 22-Apr-2008)

artist impression,  credit: NASA/CXC/M.Weiss IAUC 8934 kondigt de ontdekking aan van een nova in Cygnus.

De nova werd ontdekt door de Japanners Koichi Nishiyama en Fujio Kabashima op 2 ongefilterde CCD opnames met een belichtingstijd van 20 seconden. De opnames werden gemaakt op Apr. 10.728 UT met een 105 mm (f/5.6) telelens. Op het moment van de ontdekking was de nova van magnitude 7.7. Op eerdere opnames gemaakt op Apr. 3.717 UT en Apr. 7.727 UT was er niets zichtbaar. De grensmagnitude was resp. mag. 12.5 en mag 12.7.

De nova werd ook onafhankelijk ontdekt door de Chinezen Z.-w. Jin en X. Gao op een aantal opnames gemaakt met een EOS-350D camera uitgerust met een 200 mm f/2.8 telelens. De beelden met een grensmagnitude van ~15 werden gemaakt op het Xingming Observatory, Mt. Nanshan, op Apr. 10.831 UT, en werden telkens 60 seconden belicht. Op opnames die 2 dagen eerder gemaakt werden (Apr. 8.831 UT) was niets zichtbaar, de grensmagnitude was ~14.

Volgens E. Guido en G. Sostero (Remanzacco, Italy) toont een Palomar Oschin Schmidt telescope plaat van 3 Aug. 1995 op de positie van de nova een sterretje met een rode magnitude ~18. De Japanner K. Kadota rapporteerde dat ook de USNO B1.0 catalogus een sterretje bevat op positie R.A. 19h43m02s.039, Dec. +32o19'13".84 met rode magnitudes 15.5 en 16.3. Uiteraard is het tijdstip van deze opnames verschillend van deze van de Palomar Sky Survey platen.

In CBET 1334 kondigen K. Ayani, Bisei Astronomical Observatory (BAO) en K. Matsumoto, Osaka Kyoiku University, aan dat lage resolutie spectra genomen met de 1.01 BAO teleskoop op Apr. 11.72 UT brede Balmer emissielijnen tonen. Deze emissielijnen duiden aan dat het gaat om een nova in een vroeg stadium van de uitbarsting.

N. N. Samus, Institute of Astronomy, Moskou, informeerde het CBAT dat de nova de officiele aanduiding V2491 Cyg kreeg.

De positie gemeten door Koichi Nishiyama en Fujio Kabashima met een 40cm reflector:
R.A. = 19h 43m 01.96s, Decl. = +32d 19' 13.8" (J2000.0)

Meer details zijn te vinden in IAUC 8934 en CBET 1334.

Gerapporteerde VVS waarnemingen
V2491 Cyg waarnemingen
V2491 Cyg lichtcurve
V2491 Cyg spectra

Info voor waarnemers
Kaarten voor waarnemers
AAVSO VSP kaarten (kaartcode zie rechts boven):
V2491 Cyg, beeldveld 3° (b-schaal)
V2491 Cyg, beeldveld 3° (b-schaal), reversed

Rapporteren van waarnemingen
Designation en sternaam: 9999+99 V2491 Cyg
Kaart codes: zoals aangeduid in de rechterbovenhoek van de kaart

Info over het waarnemen en rapporteren van waarnemingen vind je hier:
Waarnemen van veranderlijke sterren
Rapporteren van waarnemingen



Foto's van de Joint Meeting of the AAVSO and BAA online (updated 22-Apr-2008)

artist impression,  credit: NASA/CXC/M.Weiss Van 10 tot 13 april 2008 organiseerde de AAVSO en BAA de Spring Meeting in Cambridge, UK. Een aantal VVS variabelisten woonden deze boeiende meeting bij. De meeting begon op donderdagavond met een avondmaal. Na het avondmaal was er de mogelijkheid voorzien om een blik te werpen door de oude telescopen van het Cambridge Institute of Astronomy.
Vrijdag en zaterdag werden gevuld met presentaties. Na het banket op zaterdagavond werden de AAVSO awards uitgereikt door Arne Henden. BAA VSS directeur Roger Pickard werd erelid van de AAVSO en Arto Oksanen ontving een Gamma-Ray Burst Award voor zijn ontdekking van de optische afterglow van GRB 071010B. Ook werden de Observer Awards uitgereikt door Arne Henden. Frans Van Loo mocht de award voor 25000 visuele waarnemingen ontvangen. BAA VSS Director Roger Pickard reikte de Charles Butterworth award uit aan Gary Poyner.
Op zondag stond er als toemaatje nog een bezoek aan Stonehenge en Avebury op het programma.
Foto's van deze meeting zijn online beschikbaar.

Nova Cyg 2008 = V2468 Cyg! (updated 03-Apr-2008)

artist impression,  credit: NASA/CXC/M.Weiss CBET 1291 en vervolgens IAUC 8927 kondigen de ontdekking aan van een nova in Cygnus.

De nova werd ontdekt door de Japanner Hiroshi Kaneda op negen ongefilterde opnames gemaakt op Mar 7.801 UT. Hij gebruikte een digitale camera en een 105mm f/2.5 lens, er werd telkens 4 seconden belicht. Op het moment van de ontdekking was de nova van magnitude ~8.2. Er was niets zichtbaar op opnames genomen op 5 oktober 2007, 1 januari 2008 en 18 februari. De grensmagnitude was telkens ~10.5.
Er is ook niets zichtbaar tot magnitude 13 op de DSS platen in een gebied van 20" rond deze nova.

Nadat de ontdekking eerst op de unconfirmed-objects webpage van het Central Bureau for Astronomical Telegrams geplaatst was, volgden er verschillende rapporten van onafhankelijke ontdekkingen. Het eerste rapport kwam van Zhang-wei Jin en Xing Gao, Xingming Observatory, Mount Nanshan, China. Zij ontdekten de nova met een Canon EOS 350D camera met een 200 mm f/2.8 telelens (7-cm objectief) op Mar. 7.881 UT en rapporteerden een helderheid van mag 8.1. Op hun beelden van 2 en 5 maart was er niets zichtbaar. Hun beelden zijn te bekijken via http://www.xjltp.com/XM08AD.htm.
Zie CBET 1291 en IAUC 8927 voor gedetailleerde info.

In IAUC 8928 kondigde N. N. Samus, Institute of Astronomy, Russian Academy of Sciences aan dat de nova de officiele aanduiding V2468 Cyg heeft gekregen.

De positie van de nova gemeten door K. Kadota (Ageo, Japan) met een 25cm reflector:
19h 58m 33.39s +29d 52' 06.5" (J2000)

Gerapporteerde VVS waarnemingen
V2468 Cyg waarnemingen
V2468 Cyg lichtcurve

Info voor waarnemers
Kaarten voor waarnemers
AAVSO VSP kaarten (kaartcode zie rechts boven):
N Cyg 08 (rechtopstaand beeld, voor verrekijker)
N Cyg 08, beeldveld 5.8°
N Cyg 08, beeldveld 5.8°, reversed
N Cyg 08, beeldveld 1° (d-schaal)
N Cyg 08, beeldveld 1° (d-schaal), reversed

Rapporteren van waarnemingen
Designation en sternaam: 1954+29 V2468 Cyg
Kaart codes: zoals aangeduid in de rechterbovenhoek van de kaart

Info over het waarnemen en rapporteren van waarnemingen vind je hier:
Waarnemen van veranderlijke sterren
Rapporteren van waarnemingen



V459 Vul = Nova Vul 2007 No. 2! (updated 30-Dec-2007)

artist impression,  credit: NASA/CXC/M.Weiss CBET 1181 kondigt de ontdekking aan van een nova in Vul. Na V458 Vul is dit de tweede nova die dit jaar in het sterrenbeeld Vulpecula (Vosje) wordt ontdekt.

De nova werd ontdekt door de Japanner Hiroshi Kaneda op drie ongefilterde opnames gemaakt op Dec 25.35 UT. Hij gebruikte een Nikon D40 digitale camera en een 105mm f/2.5 lens, er werd telkens 4 seconden belicht. Op het moment van de ontdekking was de nova van magnitude ~8.7. Er is niets zichtbaar op de DSS platen in een gebied van 20" rond deze nova en ook niet op eerdere opnames van Kaneda met een grensmagnitude van 10-11.
De nova werd ook onafhankelijk ontdekt door Akihiko Tago. Hij maakte opnames op Dec. 26.38 UT met een Canon 20D digitale camera en een Pentax 105mm f/3.2 lens. De nova was toen van magnitude ~8.3.

De positie van de nova gemeten door K. Itagaki op CCD opnames gemaakt met een 60cm f/5.7 reflector:
19h 48m 08.84s +21d 15' 27.6" (J2000)

N. N. Samus en E. Kazarovets, Institute of Astronomy, Russian Academy of Sciences, melden dat deze nova de officiele aanduiding V459 Vul heeft gekregen.

Gerapporteerde VVS waarnemingen
V459 Vul waarnemingen
V459 Vul lichtcurve

Info voor waarnemers
Kaarten voor waarnemers
Kaarten kunnen geplot worden met de AAVSO Variable Star Plotter: V459 Vul

Rapporteren van waarnemingen
Designation en sternaam: 1943+21 V459 Vul
Kaart codes: zoals aangeduid in de rechterbovenhoek van de kaart

Info over het waarnemen en rapporteren van waarnemingen vind je hier:
Waarnemen van veranderlijke sterren
Rapporteren van waarnemingen



Uitbarsting van HS2331+3905! (updated 05-sep-2007)

HS 2331+3905 is een unieke cataclysmische veranderlijke die nog niet eerder in uitbarsting is waargenomen. De ster heeft tot op heden nog geen officiele GCVS aanduiding, de naam HS 2331+3905 verwijst naar de catalogus van de Hamburg Quasar Survey.

De uitbarsting werd ontdekt door de Japanner Hiroyuki Mehara op Sep. 4.775 UT en gerapporteerd via VSNET (vsnet-alert 9530). De ster was op dat moment van magnitude V = 14.59. De uitbarsting werd snel bevestigd door M. Uemura, A. Arai, M. Sasada en O. Nagae, KANATA team, Hiroshima University (vsnet-alert 9531). In de daarop volgende 24h verhelderde de ster tot ongeveer magnitude 9. In het minimum is de ster van ongeveer magnitude 16.5.

HS 2331+3905 behoort mogelijk tot de groep van de WZ Sge sterren. WZ Sge sterren vertonen uitbarstingen met een grote amplitude, maar de uitbarstingen zijn zeer zeldzaam. Deze ster is bijzonder interessant aangezien de witte dwerg ZZ Ceti pulsaties vertoont (Araujo-Betancor et al., 2005, A&A 430, 629).

Gerapporteerde VVS waarnemingen
HS 2331+3905 waarnemingen
HS 2331+3905 lichtcurve

Info voor waarnemers
Kaarten voor visuele waarnemers
AAVSO VSP kaarten (kaartcode 070905):
HS 2331+3905 (b-schaal)
HS 2331+3905 (c-schaal)
HS 2331+3905 (d-schaal)
HS 2331+3905 (e-schaal)

HS 2331+3905, reversed (b-schaal)
HS 2331+3905, reversed (c-schaal)
HS 2331+3905, reversed (d-schaal)
HS 2331+3905, reversed (e-schaal)

Rapporteren van waarnemingen
Designation en sternaam: 2328+38 HS2331+390
Kaart codes: zoals aangeduid in de rechterbovenhoek van de kaart

Info over het waarnemen en rapporteren van waarnemingen vind je hier:
Waarnemen van veranderlijke sterren
Rapporteren van waarnemingen



Mogelijk nova in Vul = V458 Vul! (updated 08-sep-2007)

artist impression,  credit: NASA/CXC/M.Weiss In IAUC 8863 meldde N. N. Samus, Institute of Astronomy, Russian Academy of Sciences, dat deze nova de officiele aanduiding V458 Vul heeft gekregen.

In CBET 1027 werd de ontdekking van een mogelijke nova in Vulpecula (Vosje) aangekondigd. De Ontdekking werd gedaan door de Japanner Hiroshi Abe.
Hiroshi Abe vond de nova op opnames gemaakt op Aug 8.54 UT met een Canon EOS Kiss Digital Camera en 35-mm f/2.8 Pentax lens. De belichtingstijd van 30 seconden gaf een grensmagnitude van ongeveer 11.5. De nova was op dat moment van magnitude 9.4.
Er was niets zichtbaar op Abe's opnames van 23 en 31 juli en 4 augustus.

De positie van de nova gemeten door K. Kadota op CCD opnames gemaakt met een 25cm f/5 reflector:
19h 54m 24.64s +20d 52' 51.9" (J2000)

Kadota meldt verder dat de USNO catalogus een ster bevat met r=18.1 en b=17.6 op de positie 19h 54m 24.66s +20d 52' 51.7".

Gerapporteerde VVS waarnemingen
N Vul 07 waarnemingen
N Vul 07 lichtcurve

Info voor waarnemers
Kaarten voor visuele waarnemers
AAVSO VSP kaarten (kaartcode 070902):
N Vul 07 (b-schaal)
N Vul 07 (c-schaal)
N Vul 07 (d-schaal)
N Vul 07 (e-schaal)

N Vul 07, reversed (b-schaal)
N Vul 07, reversed (c-schaal)
N Vul 07, reversed (d-schaal)
N Vul 07, reversed (e-shaal)

Rapporteren van waarnemingen
Designation en sternaam: 1950+20 V458 Vul
Kaart codes: zoals aangeduid in de rechterbovenhoek van de kaart

Info over het waarnemen en rapporteren van waarnemingen vind je hier:
Waarnemen van veranderlijke sterren
Rapporteren van waarnemingen



R CrB verzwakt! (updated 21-juli-2007)

R CrB R CrB, het prototype van de R Coronae Borealis sterren, vertoont voor het eerst sinds februari 2003 een verzwakking. De onvoorspelbare plotselinge verzwakkingen zijn HET kenmerk van deze sterren. R CrB kan op enkele weken tijd tot 8 magnitudes verzwakken. In 2003 verzwakte R CrB in zo'n 3 weken tijd van magnitude 6 naar magnitude 13 en het duurde tot in mei vooralleer de ster opnieuw in het maximum was. De huidige verzwakking begon rond 7 juli. Het valt nog af te wachten of het opnieuw een diep minimum wordt. R CrB is op dit moment nog goed waarneembaar met een verrekijker, later zal misschien een telescoop nodig zijn. Indien de ster een diep minimum kent zal ze in enkel nog waarneembaar zijn met grotere telescopen. R CrB is zeer gemakkelijk te vinden. Meer informatie over het waarnemen van veranderlijke sterren en het rapporteren van waarnemingen vind je via de linken die hieronder gegeven worden.
Meer informatie over R CrB zelf vind je in de AAVSO Variable Star of the Month, januari 2000.

Gerapporteerde VVS waarnemingen
R CrB waarnemingen van de huidige verzwakking
R CrB lichtcurve
Meer waarnemingen zijn beschikbaar via onze online DB of licht curve generator.

De verzwakking van 2003: R CrB 2003 lichtcurve

Info voor waarnemers
Kaarten voor visuele waarnemers
Voor R CrB zijn AAVSO kaarten beschikbaar.
Gebruik deze kaarten om de ster waar te nemen:
AAVSO kaarten

Rapporteren van waarnemingen
Designation en sternaam: 1544+28A R CrB
Kaart codes: zoals aangeduid in de rechterbovenhoek van de kaart

Meer info over het waarnemen en rapporteren van waarnemingen vind je hier:
Waarnemen van veranderlijke sterren
Rapporteren



Luc Janssens fotografeerde het gebied rond R CrB op 24 juli om 23h53 UT. Het is duidelijk dat R CrB ongeveer even helder is als de vergelijkster van magnitude 7.4 net ten NW van R CrB.



Klik om te vergroten.
Foto: Luc Janssens (Nikon D70, Nikor 80-200mm op 80mm, f/2.8, 15sec, iso 1600)

Veranderlijke Sterrendag op 12 mei 2007 (updated 22-mei-2007)

Groepsfoto Op 12 mei kwamen de werkgroepen Veranderlijke Sterren van de KNWVS en VVS samen voor een Veranderlijke Sterrendag. De bijeenkomst vond plaats op de Jan Paagman Sterrenwacht, Ostaderstraat 28 te Asten (ong. 20 km ten oosten van Eindhoven).

De Foto's en de presentaties die gegeven werden zijn ondertussen online beschikbaar. Een verslag lees je binnenkort in Heelal

Met dank aan de KNVWS-WVS om deze bijeenkomst te organiseren!


Variabelisten ontvangen de VVS Galileiprijzen (updated 05-Mai-2007)

click to enlarge
Op 14 april mochten op de algemene ledenvergadering van de VVS te Gent twee variabelisten de Galileiprijzen ontvangen. De Galileiprijzen worden uitgereikt aan leden die zich verdienstelijk maken binnen de vereniging.

Wim Pessemier (rechts) ontving de bronzen Galileiprijs voor zijn inzet bij de JVS kern Sirius en voor zijn waarnemingen van veranderlijke sterren. De bronzen Galileiprijs wordt uitgereikt aan een jongere en is vooral bedoeld als stimulans om op de ingeslagen weg verder te gaan.

De zilveren Galileiprijs werd uitgereikt aan Johan Van Der Looy (links). Johan neemt met behulp van een verrekijker voornamelijk veranderlijke sterren waar. Gedurende de afgelopen 15 jaar heeft hij zo'n 44000 waarnemingen van veranderlijke sterren verricht. Johan schrijft ook regelmatig bijdrages voor Heelal en geeft presentaties tijdens de bijeenkomsten van de VVS WVS en op het VVS/JVS weekend.

Proficiat aan beide laureaten!

Nova Cyg 2007 = V2467 Cyg (updated 09-Apr-2007)

artist impression,  credit: NASA/CXC/M.Weiss Op 15 maart ontdekte Akihiko Tago een mogelijke nova in Cygnus. Op opnames gemaakt met een Canon 20Da digitale camera (+ 70-mm f/3.2 lens; grensmagnitude 13.2 +/- 0.2) vond hij een "nieuwe" ster van magnitude 7.4. Op opnames van 12 maart met een grensmagnitude van 12 was er niets zichtbaar.

Lage resolutie spectra genomen met een 1.01 meter telescoop op het Bisei Astronomical Observatory (BAO) en lage resolutie spectra genomen met de 2 meter NAYUTA telescoop van het Nishi-Harima Astronomical Observatory bevestigen dat het om een nova gaat.

Ondertussen heeft deze nova de officiële aanduiding V2467 Cygni gekregen.

K. Nishiyama and T. Sakamoto van het Bisei Spaceguard Center geven volgende positie voor de nova:
R.A. = 20h 28m 12.52s, Decl. = +41o 48' 36.5" (2000.0)

De USNO catalogus geeft een ster van magnitude 18.5 (USNO red) op de positie R.A. = 20h 28m 12.505s, Decl. +41o 48' 36.69s

Referenties:
CBET 890, CBET 891, IAUC 8821

Gerapporteerde VVS waarnemingen
Het weer in België liet de eerste week na de aankondiging geen waarnemingen toe.
V2467 Cyg waarnemingen
V2467 Cyg lichtcurve

Info voor waarnemers
Kaarten voor visuele waarnemers
AAVSO VSP kaarten (kaartcode 070409):
V2467 Cyg (FOV = 1°, zwakste vglster = 13.7)
V2467 Cyg (FOV = 0.5°, zwakste vglster = 15.3)

V2467 Cyg, reversed (FOV = 1°, zwakste vglster = 13.7)
V2467 Cyg, reversed (FOV = 0.5°, zwakste vglster = 15.3)

Volgende kaarten kunnen nog dienst doen als zoekkaart (kaartcode 070320):
V2467 Cyg (FOV = 3°, zwakste vglster = 9.6)
V2467 Cyg (FOV = 2°, zwakste vglster = 9.6)

V2467 Cyg, reversed (FOV = 3°, zwakste vglster = 9.6)
V2467 Cyg, reversed (FOV = 2°, zwakste vglster = 9.6)

BVRI sequentie voor CCD waarnemers
De AAVSO stelt volgende voorlopige CCD sequentie beschikbaar voor CCD waarnemers: AAVSO BVRI sequentie.


Rapporteren van waarnemingen
Designation en sternaam: 2024+41 V2467 Cyg
Kaart codes voor bovenstaande AAVSO kaarten: 070409

Meer info over het waarnemen en rapporteren van waarnemen vind je hier:
Waarnemen van veranderlijke sterren
Rapporteren


GK Per in uitbarsting? (updated 17-Dec-2006)

GK Per nova restant,  credit: WIYN GK Per (Nova Per 1901) is sinds 13 december een beetje verhelderd.
Deze oude nova vertoont uitbarstingen die op de uitbarstingen van dwergnovae lijken. De uitbarstingen bij GK Per nemen echter enkele maanden in beslag. Gewoonlijk doet GK Per er een maand over om de maximum helderheid te bereiken.
De laatste uitbarsting dateert van de 2de helft van 2004. Die uitbarsting was echter wat ongewoon. De verheldering naar het maximum toe verliep veel langzamer dan normaal. GK Per had toen een "rustpauze" nodig die trouwens mooi te zien is in onze lichtcurve.
Normaal gezien vertoont GK Per ongeveer om de 3 jaar een uitbarsting. De huidige verheldering komt dus vroeger dan verwacht en het is nog onduidelijk of GK Per een volwaardige uitbarsting zal kennen. Waarnemen is de boodschap!


Gerapporteerde VVS waarnemingen
GK Per waarnemingen sinds 1 dec 2006
GK Per lichtcurve sinds 1 juni 2004

Alle GK Per waarnemingen (sinds 1979) zijn beschikbaar via onze online DB.

Info voor waarnemers
Kaarten voor visuele waarnemers
Voor GK Per zijn AAVSO kaarten beschikbaar.
Gebruik deze kaarten om de ster waar te nemen:
AAVSO kaarten

Rapporteren van waarnemingen
Designation en sternaam: 0324+43 GK Per
Kaart codes: zoals aangeduid in de rechterbovenhoek van de kaart

Meer info over het waarnemen en rapporteren van waarnemen vind je hier:
Waarnemen van veranderlijke sterren
Rapporteren

BV sequentie voor CCD waarnemers
De AAVSO stelt volgende sequentie beschikbaar voor CCD waarnemers: AAVSO BV sequentie.

V2362 Cygni (=Nova Cyg 2006) verzwakt zeer snel (updated 11-Dec-2006)

artist impression,  credit: NASA/CXC/M.Weiss Na de verheldering die begon in juli 2006 is V2362 Cyg zeer snel aan het verzwakken.
In CBET 769 kondigde U. Munari et al. aan dat de huidige verzwakking begon rond Nov. 30.2 UT. De lichtcurve is gelijkaardig als de lichtcurve van V1493 Aql (Nova Aql 1999). Een link naar beide lichtcurven samengesteld met uitsluitend VVS WVS waarnemingen vind je hier onder. Merk op dat de tijdschaal en magnitude schaal verschillend zijn in beide lichtcurven. De verheldering van V2362 Cygni duurde veel langer dan die van V1493 Aql. De amplitude van de verheldering is slechts een beetje groter voor V2362 Cyg. De waarnemingen van beide novae zijn beschikbaar via onze online database of rechtstreeks via links onderaan. Meer informatie over deze nova kan gevonden worden op de AAVSO website.

Gerapporteerde VVS waarnemingen
V2362 Cyg waarnemingen
V2362 Cyg lichtcurve

Ter vergelijking de waarnemingen en lichtcurve van V1493 Aql:
V1493 Aql waarnemingen
V1493 Aql lichtcurve

Info voor waarnemers
Kaarten voor visuele waarnemers
Voor V2362 Cyg is een AAVSO kaart beschikbaar.
Gebruik deze kaarten om de nova waar te nemen:
d-kaart
reversed d-kaart

AAVSO VSP kaart tot magnitude 15
reversed AAVSO VSP kaart tot magnitude 15

Rapporteren van waarnemingen
Designation en sternaam: 2107+44 V2362 Cyg
Kaart codes: zoals aangeduid in de rechterbovenhoek van de kaart

Meer info over het waarnemen en rapporteren van waarnemen vind je hier:
Waarnemen van veranderlijke sterren
Rapporteren

BVRI sequentie voor CCD waarnemers
De AAVSO stelt volgende CCD sequentie beschikbaar voor CCD waarnemers: AAVSO BVRI sequentie.

Nieuwe heldere veranderlijke in Cassiopeia, een microlens effect? (updated 13-Nov-2006)

Group photo De nieuwe heldere veranderlijke ster die in CBET 711 (Central Bureau Electronic Telegram 711) werd aangekondigd is mogelijk het gevolg van een gravitationele microlens.

Deze hypothese werd in ATel#931 geopperd door M. Mikolajewski et al. van het Torun Center for Astronomy, Nicolaus Copernicus Universiteit, Polen. Spectroscopische waarnemingen gedaan tussen Nov. 02.790 UT en Nov. 03.713 UT met de 60/90cm Schmidt-Cassegrain telescoop van het Torun Observatory toonden geen noemenswaardige spectrale variaties of lijn verschuivingen. De enige waargenomen variatie is de plotse snelle verheldering van de ster gevolgd door een verzwakking met een amplitude van 4 mag zonder enige spectrale veranderingen. Het spectrum is van een normale A0V-A1V ster. De ster bevindt zich op ongeveer 1 kiloparsec.

D. Spiegel et al. (Columbia U.) rapporteren in ATel#942 dat de ster niet detecteerbaar was op 3 november met SWIFT in de 0.5-10 Kev band. Ze meldden bovendien dat er geen detecties zijn in de All-Sky-Monitor database van de RXTE gedurende de 10 jaar dat deze satelliet reeds operationeel is. De fotometrische BVRI waarnemingen die tot op heden beschikbaar zijn tonen ook geen wijziging in kleur van de ster. Al deze observationele feiten zijn moeilijk te verzoenen met één van de gekende types intrinsieke veranderlijke sterren maar de eigenschappen en lichtcurve zouden wel met een microlens effect verklaard kunen worden.
De kans op een microlens op dergelijk kleine afstand is echter bijzonder klein. Bijkomende waarnemingen en eventuele toevallige pre-maximum waarnemingen (18 - 31 oktober) zijn essentieel om de microlens hypothese te testen aldus de auteurs.

Wie opnames heeft van dat gebied in die periode kan dus een belangrijke bijdrage leveren. Aangezien de ster in het maximum magnitude 7.5 bereikte zijn opnames gemaakt met een gewone lens reeds zeer nuttig.

Akihiko Tago ontdekte de verheldering met een Canon EOS 20Da digitale camera uitgerust met een 70-mm f/3.2 lens.
Ongefilterde waarnemingen door Tago:
Oct. 25.538 UT, 10.7
27.409 UT, 10.5
30.411 UT, 8.8
31.469 UT 7.5

Positie van de ster:
R.A. = 00h 09m 21.81s, Decl. = +54o 39' 43.8" (2000.0)

Volgens Tago vertoonde een ster van magnitude 11.8 die vlak bij de nieuwe veranderlijke ligt (of de veranderlijke is) geen helderheidswisselingen in zijn eerdere opnames. Deze ster identificeerde hij als GSC 3656-1328.

Gerapporteerde VVS waarnemingen
Waarnemingen
Lichtcurve

Info voor waarnemers
Kaarten voor visuele waarnemers
Onze Nederlandse collega Erwin Van Ballegoij maakte enkele kaarten voor deze nieuwe veranderlijke.
Gebruik deze kaarten om de veranderlijke waar te nemen:
Zoekkaart
Detail kaart
Reversed detail kaart
Gebruikte sequentie

Rapporteren van waarnemingen
Designation en sternaam: 0004+54B VAR CAS 06
Kaart code: zoals aangeduid in de rechterbovenhoek van de kaart (20061101 of 20061102)
Comment Code: K

De "Comment Codes" zijn lettercodes die de waarneming verder documenteren. De letter K staat voor een "niet AAVSO kaart".

Meer info over het waarnemen en rapporteren van waarnemen vind je hier:
Waarnemen van veranderlijke sterren
Rapporteren

Voorlopige BVRI calibratie voor CCD waarnemers
Arne Henden maakte volgende voorlopige BVRI calibratie voor dit veld.

Geslaagde Veranderlijke Sterrendag op 13 mei 2006 (updated 20-mei-2006)

Groepsfoto De Veranderlijke Sterrendag van zaterdag 13 mei was zeer geslaagd.
Een 20-tal deelnemers verzamelden in het Europlanetarium te Genk, waaronder ook leden van de KNVWS WVS en eentje van de Duitse BAV. Op deze Veranderlijke Sterrendag mochten we ook AAVSO Director Dr. Arne Henden als gastspreker ontvangen.

Foto's en de presentaties die gegeven werden zijn ondertussen (gedeeltelijk) online beschikbaar. Een verslag voor Heelal is in voorbereiding.

Met dank aan alle aanwezigen, sprekers, iedereen die geholpen heeft om deze dag te organiseren en het Europlanetarium voor het ter beschikking stellen van de vergaderzaal.

Nova in Cygnus! (updated 06-Apr-2006)

In IAUC No. 8698 meldt N. N. Samus, Russian Academy of Sciences, dat de nova in Cygnus de officiële naam V2362 Cygni gekregen.
Verder wordt er in die IAUC gemeld dat verschillende lage resolutie spectra genomen door Japanse waarnemers duiden op een klassieke nova in of net voor het maximim.

Ook zijn er ondertussen verbeterde AAVSO kaarten met meer vergelijksterren vrijgegeven: http://www.aavso.org/cgi-bin/searchcharts3.pl?name=n%20cyg%2006.
Gebruik deze vernieuwde kaarten bij het waarnemen!

Rapporteer je waarnemingen met volgende designation en sternaam: 2107+44 V2362 CYG.
Om de lichtcurve te genereren of de waarnemingen uit de DB op te vragen gebruik je dus ook deze naam of designation.
Meer informatie over hoe je waarnemingen kan rapporteren vind je in de rubriek Waarnemen - Rapporteren.

De ontdekking van de nova werd door het Central Bureau of Astronomical Telegrams (CBAT) in IAUC No. 8697 aangekondigd.
H. Nishimura (Miyawaki, Kakegawa, Japan) vond de mogelijke nova (mag 10.5) op twee Kodak T-Max 400 films genomen op Apr. 2.807 UT met een Pentax 6x7 camera (+ 200-mm f/4.0 lens; 60-s belichtingen).
Er was niets zichtbaar op dezelfde positie op zijn films genomen op 28 maart (grensmagnitude 12) of op eerdere opnames teruggaande tot oktober 2001.
Op vraag van de AAVSO kon R. Miles (Stourton Caundle, Dorset, Engeland) het bestaan van het object bevestigen op CCD beelden genomen op Apr. 4.995. R. Miles rapporteert een magnitude V = 8.5 +/- 0.3 en volgende nauwkeurige positie:

R.A. = 21h11m32.34s, Decl. = +44o48'03".9 (onzekerheid +/- 0.3", equinox 2000.0).

Miles vermeldde verder dat er niets zichtbaar was op een beeld van de Digitized Sky Survey.


Zeldzame uitbarsting van RS Oph! (13-Feb-2006)

De recurrente nova RS Oph is voor het eerst sinds 1985 in uitbarsting.

De uitbarsting werd ontdekt door de Japaners Kiyotaka Kanai (Gunma,Isezaki-shi) en Hiroaki Narumi (Ehime,Kita-gun) en werd gerapporteerd op de VSNet-Alert mailing list. H. Narumi schatte de helderheid op Feb. 12.829 UT op magnitude 4.5 en K. Kanai iets later op magnitude 4.6.

De vorige uitbarsting dateert van 28 januari 1985 en toen bereikte RS Oph een maximum magnitude van 5.4. De recurrentie tijd (tijdsinterval tussen de uitbarstingen) is zeer verschillend. De andere waargenomen uitbarstingen dateren van 1898, 1933, 1958, 1967 en 1985. Het gedrag tijdens de uitbarstingen verloopt daarentegen opvallend gelijkaardig.

Bij typische uitbarstingen verheldert de ster van het minimum (~ magnitude 11.5) tot het maximum in minder dan 24 uur. De verzwakking verloopt de eerste 40 dagen snel aan ongeveer 0.1 magnitude per dag, gevolgd door een tragere verzwakking gedurende een 40 a 50 dagen aan ongeveer 0.02 mag/dag om aan het einde van de uitbarsting weer iets sneller te verzwakken aan ongeveer 0.05 mag/dag. De uitbarsting duurt in totaal 100 - 120 dagen. In het minimum vertoont RS Oph helderheidswisselingen met een amplitude van 1 tot 3 magnitudes.

Tijdens de uitbarsting van 1985 kon enkel Frans Van Loo 2 waarnemingen rapporteren aan de VVS Werkgroep Veranderlijke Sterren. Hopelijk zijn er deze keer meer waarnemers die de uitbarsting volgen.

Zorg er voor dat je de meest recente AAVSO kaarten gebruikt om RS Oph waar te nemen. De kaarten voor RS Oph vind je hier.

Meer informatie over RS Oph:
AAVSO VSOTM May 2000
AAVSO Alert Notice 335

Copyright 2003 - 2024 Vereniging voor Sterrenkunde - Werkgroep Veranderlijke Sterren